Książkowa grupa wsparcia
Był taki moment, że zerknęłam na jeden z książkowych wieżowców w okolicach mojego biurka - a wierzcie mi na słowo, mam tu dość gęstą zabudowę - i dojrzałam elementy, które aż prosiły się o zgrupowanie. Trzy książki, różne autorki i wydawnictwa, ale tematyka wspólna. Książkowa grupa wsparcia dla dzieci i nastolatków.
Zgadzam się albo i nie! Jak szanować granice - swoje i cudze (tekst i ilustracje: Rachel Brian, tłumaczenie: Maria Jaszczurowska, Wydawnictwo Debit / GW Sonia Draga)
Na początku był film animowany. Niby o herbacie, ale nie do końca, sami zobaczcie: Tea Consent. Animacja była mocno szerowana, obejrzało ją miliony odbiorców na całym świecie. Książka Zgadzam się albo i nie! to kontynuacja tematyki poruszonej w filmiku. Jej komiksowa forma, prosty przekaz i czytelne przykłady podpowiadają nam, że lekturą będą zainteresowane raczej młodsze dzieci, ale śmiem twierdzić, że jeśli chodzi o edukację na temat stawiania (swoich) i przestrzegania/szanowania (cudzych) granic, mamy trochę zagadnień do nadrobienia i ćwiczeń do przerobienia. Może nie wszyscy, ale całkiem spora grupa, nieprawdaż?
Krótkie komiksy, opowieści, trochę wygłupów, konkretne drogi, gdzie szukać pomocy - to znajdziemy w ośmiu rozdziałach tej raczej niewielkiej objętościowo książki (64 strony). Będzie o zgodzie i jej braku, granicach oraz nietykalności cielesnej. Nie będzie tylko biało i czarno, bo pokazane są również sytuacje, kiedy bezpieczeństwo i zdrowie stawiane są ponad prawem do decydowania o sobie. I to jest też ważny przekaz. Będzie o różnych obliczach zgody i jej braku (dużo przykładów!), o instynkcie oraz o tym, jak ważne są proste i czytelne komunikaty. Ale też o tym, że możesz komuś pomóc, ale niekoniecznie pomożesz wszystkim i to jest ok. Można czytać w domu z przedszkolakami i szkolniakami, można wykorzystać do warsztatów - fajnie, krótko i na temat. Na końcu podpowiedzi, co zrobić, gdy ktoś przekroczył twoje granice - powiedz zaufanemu dorosłemu / zadzwoń na numer alarmowy / telefon zaufania dla dzieci i młodzieży / pomocne strony internetowe w PL.
Powiedz „nie” szkolnym dręczycielom (tekst: Vanessa Green Allen, ilustracje: Emmeline Pidgen, tłumaczenie: Tina Oziewicz, Emilia Oziewicz, Wydawnictwo Poradnia K)
Wiecie, co to jest bullying? To inaczej powtarzające się nękanie, znęcanie się, gnębienie. Tej tematyce poświęcona jest cała książka. Trzy rozdziały (76 stron) to - rozpoznanie szkolnej przemocy i jej rodzaje, sposoby (co ważne - bardzo różne, nie zakładające, że każde dziecko ma w sobie tyle samo siły i odwagi) na radzenie sobie z nią, propozycje na budowanie w sobie odporności/nabieranie pewności siebie. Całość wieńczy bibliografia - większość odnośników jest anglojęzyczna, ale są też najważniejsze numery i adresy "pomocowe" dla dzieci i młodzieży w Polsce oraz indeks wyrażeń. Zawartość książki poprzedza opowiadanie Bractwo Nieustraszonych Matek autorstwa Justyny Bednarek, które powstało na zamówienie magazyny "Kosmos dla dziewczynek".
To już propozycja dla dzieci szkolnych, propozycja przygotowana przez osobę z odpowiednim wykształceniem i doświadczeniem: psycholożkę i pedagożkę szkolną - Vanessę Green. Dla mnie to książka warsztatowa. Tak podpowiada mi jej konstrukcja i zawartość. Oczywiście można ją przerobić w domowym zaciszu, ale wydaje mi się, że dużo lepiej sprawdzi się w grupie rówieśników. Widzę w niej propozycje na cykl warsztatów - sam podział na rodzaje nękania, konkretne przykłady przemocy fizycznej, emocjonalnej, napastowania słownego i cyberprzemocy to już temat na kilka godzin. W rozdziałach pojawiają się ramki Porozmawiajmy o tym, konkretne przykłady i zadania dla czytelników - wszystkie te elementu aż się proszą o wykorzystanie na lekcjach wychowawczych.
I masz to pod kontrolą! (tekst: Anna Williamson, ilustracje: Sophie Beer, tłumaczenie: Ewa Kleszcz, Wydawnictwo Zielona Sowa)
I masz to pod kontrolą! napisała kwalifikowana terapeutka współpracująca z organizacją Childline, co jest oczywiście ważną informacją, ale przy lekturze ważniejsze było dla mnie tak naprawdę to, że opisywała również własne doświadczenia - autorka nie ukrywa, że korzystała z pomocy terapeuty i miewała problemy ze zdrowiem psychicznym. Poradnik o zdrowiu psychicznym? Czyli co w nim znajdziemy? Na przykład sporo o depresji, ale i o obniżonym nastroju i różnicach między tymi stanami. Dla mnie to ważne. To różnicowanie - mam doła, mam depresję i jasny komunikat, że na depresję nie pomoże miękki kocyk i tulenie kotka. A na obniżony nastrój może pomóc. Co jeszcze? Lęk, panika, stres, napięcie - również w relacji dziecko - rodzic i sposoby radzenia sobie z tymi emocjami i stanami. Jest też rozdział o kształtowaniu się charakteru, funkcjonowaniu w grupie, przyjaźniach, ale i nękaniu i toksyczności niektórych relacji. Bardzo fajnie, prosto wszystko wytłumaczone. Rozdział #krępującetematy to nie tylko dojrzewanie, zmiany fizyczne i psychiczne, ale i stawianie granic i temat odkrywania tożsamości. Pojawiają się pojęcia gender-fluid, gender-neutral i transgender. To też mnie cieszy, choć wydaje mi się, że polskie określenia już na dobre się w naszym języku zakorzeniły i można było ich w tej publikacji użyć. Ostatnia część książki to hasła: strata, żałoba, rozpad związku, rozwód rodziców, fobie, zagrożenia on-line (cyberbullying, porongrafia, sexting, grooming, bodyshaming) i zasady bezpieczeństwa w sieci. I masz to pod kontrolą! czyta się szybko - nie bez znaczenia są różne formy wypowiedzi użyte w rozdziałach - listy dla autorki z konkretnymi pytaniami i odpowiedziami, ramki POGROMCY MITÓW, wyróżnione graficznie hasła, wypunktowania, podsumowania, ale i język, jakim posługuje się autorka. Cieszę się z tej książki, zostawiam w dostępnym miejscu. Podejrzewam, że będziemy sporo o niej rozmawiać...
